آخرین رتبه‌بندی بین‌المللی دانشگاه‌ها، کیواس (QS)، برای سال ۲۰۲۳ نشان می‌دهد که هیچ‌یک از دانشگاه‌های بزرگ ایران در فهرست ۱۲۰ دانشگاه برتر جهان جای ندارند. شش دانشگاه صنعتی شریف، صنعتی امیرکبیر، تهران، علم و صنعت، شیراز و شهید بهشتی که پیش‌تر در میان یک هزار و ۴۲۲ دانشگاه معتبر جهان قرار داشتند، به پایین‌ترین رتبه‌های جدول سقوط کرده‌اند.
بر اساس این رتبه‌بندی، دانشگاه صنعتی شریف در جایگاه ۳۸۰ قرار دارد. رتبه دانشگاه امیرکبیر ۴۴۳ و رتبه دانشگاه تهران ۵۰۱ تا ۵۱۰ است. دانشگاه‌های علم و صنعت ایران با رتبه ۵۳۱ تا ۵۴۰، شیراز با رتبه ۷۵۱ تا ۸۰۰ و شهید بهشتی با رتبه ۱۰۰۱ تا ۱۲۰۰ در آخرین ردیف‌های این جدول ایستاده‌اند.
در این رتبه‌بندی، موسسه تکنولوژی ماساچوست «ام‌آی‌تی» (MIT) مقام اول را دارد و دانشگاه‌های کمبریج، استنفورد، آکسفورد و هاروارد در رتبه‌های دوم تا پنجم قرار گرفته‌اند.
رتبه‌بندی کیو.اس از معتبرترین سیستم‌های رتبه‌بندی دانشگاه‌ها در جهان است که هر سال در بریتانیا انجام می‌شود. «شهرت علمی، ارزیابی کارفرمایان، نسبت اعضای هیئت‌علمی به دانشجو، میزان استناد به اعضای هیئت علمی، نسبت دانشجویان بین‌المللی و نسبت استادان بین‌المللی» معیارهای کیواس برای معرفی بهترین دانشگاه‌های جهان‌اند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
بررسی این معیارها و مقایسه آن با وضعیت فعلی دانشگاه‌های ایران دلیل سقوط آن‌ها به پایین‌ترین سطح را آشکار می‌کند. به گزارش روزنامه اعتماد، وزارت آموزش عالی عراق به‌تازگی ۳۵ دانشگاه و موسسه آموزش عالی ایران را از فهرست دانشگاه‌های خارجی معتبر خود حذف و اعلام کرد که دولت عراق مدارک این دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی را به دلیل افت کیفیت آموزشی آن‌ها تایید نمی‌کند. دانشگاه‌های بوعلی همدان، خواجه نصیر‌الدین طوسی، الزهرا، علامه طباطبایی، اصفهان و خوارزمی هم جزو این فهرست‌اند.
مسئولان وزارت آموزش عالی عراق با استناد به رتبه‌بندی‌های معتبر تایمز، شانگهای و کیواس، فهرست دانشگاه‌های معتبر را اعلام کرد و دانشگاه‌هایی که از فهرست کنار گذاشت، آن‌هایی بودند که در این رتبه‌بندی‌ها جایگاه قابل‌توجهی نداشتند. با این حال، هاشم داداش‌پور، معاون وزیر علوم و رئیس سازمان امور دانشجویان، بدون اشاره به نامعتبر اعلام شدن ۳۵ دانشگاه ایران در عراق، از تایید ۳۳ دانشگاه ایران در این کشور ابراز خرسندی کرد.
وحید حدادی اصل، قائم‌مقام وزیر علوم در امور بین‌الملل، هم روز سه‌شنبه ۲۲ تیرماه، در دیدار با سفیر عراق در تهران، در واکنش به حذف ۳۵ دانشگاه و موسسه آموزشی ایران از فهرست موسسه تحصیلات عالی خارجی موردتایید دولت عراق گفت: «اکثر این دانشگاه‌ها در زمره بهترین دانشگاه‌های ایران‌اند، اما به دلیل اینکه بسیاری از تولیدات علمی این دانشگاه‌ها در حوزه‌های علوم انسانی است، در رتبه‌بندی‌های تایمز و شانگهای رتبه بالایی ندارند.»
قائم‌مقام وزیر علوم در حالی این ادعا را مطرح کرد که اتفاقا بیش از نیمی از دانشگاه‌هایی که عراق آن‌ها را نامعتبر اعلام کرده است دانشگاه‌های تخصصی فنی یا علوم‌پایه و پزشکی‌اند.
ناظران دلیل اصلی افت کیفیت آموزشی دانشگاه‌های ایران را به‌کارگیری افراد غیرمتخصص در جایگاه هیئت‌علمی و استاد دانشگاه می‌دانند.
موج مهاجرت استادان دانشگاه‌ها از یک سو و ادامه اخراج و قطع همکاری با برخی استادان به دلایل سیاسی از سوی دیگر، بحران آموزش در ایران را عمیق کرده است. در کنار این موارد باید به سیاست‌های استخدام و جذب هیئت‌علمی نیز اشاره کرد.
بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی که حدود یک ماه پیش منتشر شد، در استخدام اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها، داشتن فرزند امتیاز محسوب می‌شود. همچنین بر اساس این مصوبه، طبق فرم بررسی صلاحیت عمومی، در صورت تساوی امتیازها، اولویت با فرد متاهل است.
